dehb Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu: Nörobiyoloji, Tanı Sorunları ve Klinik Özelli

admin

http://dergipark.ulakbim.gov.tr/pskguncel/article/view/5000076411/5000070468

Adult Attention Deficit Hyperactivity
Disorder: Neurobiology, Diagnostic Problems
and Clinical Features
Cengiz  Tuğlu 1,  Özlem Öztürk Şahin 2
1 Doç. Dr., Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD, Edirne  2 Dr., Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD, Edirne
ÖZET
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) çocukluk döneminde bașlayan,
yașam boyu süren, etkilenen erișkinlerin akademik, sosyal ve iș yașamlarındaki
ișlevsellikleri gibi birçok alanda günlük ișlevselliği ciddi șekilde bozan
nöropsikiyatrik bir bozukluktur. Genel toplumda DEHB yaygınlığı yașla birlikte
azalır. DEHB yaygınlığı yaklașık olarak çocukluk döneminde %8, ergenlikte %6 ve
erișkinlikte %4 civarındadır. DSM-IV tanı ölçütlerinin erișkin DEHB’ye uygulanmasındaki
güçlükler ve tanı sorunlarının, erișkin DEHB yaygınlığının beklenenden daha
düșük görünmesine neden olabileceği belirtilmektedir. Bu bozukluk yașam boyu
gözlenen dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik gibi davranıșsal belirtiler ve bu
belirtilerin yol açtığı belirgin morbidite ve yeti yitimi ile karakterizedir. Etiyolojisi
kesin olarak ortaya konamamıș olsa da, elde edilen çok sayıda bulgu hastalığın
gelișiminde nörobiyolojik ve genetik nedenlerin önemli rol oynadığını göstermektedir.
Yașamın her döneminde DEHB tanısına çok sayıda diğer psikiyatrik bozukluk
eștanısı eșlik etmektedir. Erișkin DEHB tanısı almıș hastaların %65- 89’unda en az bir
ya da daha fazla bașka bir psikiyatrik bozukluk bulunur. En sık görülen eștanılar
duygudurum ve anksiyete bozuklukları, kișilik bozuklukları ve madde kullanım
bozukluklarıdır. Hastalarda gözlenen yüksek psikiyatrik eștanı oranları tanı, tedavi
ve sonlanım açısından klinik tabloyu kötüleștirmektedir. Bu hastalarda saptanan
psikiyatrik eștanılar, bunların neden olduğu sosyal yeti yitimi ve riskli davranıșlar ve
eșlik eden azalmıș yașam kalitesi, hastalık sürecinde üstünde durulması gereken
önemli unsurlardır. DEHB’nin ișlevsellik ve kișilerarası ilișkiler üzerindeki olumsuz
etkilerini giderebilmek için gerekli önleyici ve terapötik girișimlere çok erken dö-
nemde bașlanması gereklidir. Bu yazıda erișkin DEHB’nin tarihçesi ve sıklığı,
nörobiyolojisi, eștanılar, tanı konurken karșılașılan güçlükler ve hastaların klinik
özellikleri gözden geçirilmiștir.
Anahtar Sözcükler: Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, Yaygınlık, Erișkin, Eștanı

ABSTRACT
Attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD) is a chronic, lifelong neurobehavioral
disorder with childhood-onset, which seriously impairs the affected adults in
TUĞLU ve ŞAHİN 76
•www.cappsy.org•
a variety of daily living functions like academic, social and occupational functioning.
Prevalence of ADHD declines with age in the general population. The approximate
prevalence rates of ADHD is 8% in childhood, 6% in adolescence and 4% in
adulthood. The unclear validity of DSM-IV diagnostic criteria for this condition can
lead to reduced prevalence rates by underestimation of the prevalence of adult
ADHD. The disorder is characterized by behavioral symptoms of inattention,
hyperactivity, and impulsivity across the life cycle and is associated with considerable
morbidity and disability. Although its etiology remains unclear, considerable
evidence documents its strong neurobiological and genetic underpinnings. ADHD
is associated with a high percentage of comorbid psychiatric disorders in every
lifespan. In adulthood between 65-89% of all patients with ADHD suffer from one
or more additional psychiatric disorders, above all mood and anxiety disorders,
substance use disorders and personality disorders, which complicate the clinical
picture in terms of diagnostics, treatment and outcome issues. The high comorbidity
with other psychiatric disorders, the resulting deficits in social competences and
risky health behavior that often go along with a diminished life quality must be
stressed in these patients. Preventive and therapeutic interventions should be
taken at an early stage to counteract the possible negative influences of ADHD on
functioning and relationships. In this paper, we reviewed the historical aspects,
epidemiology, neurobiology, comorbidity, diagnostic difficulties and clinical features
of adult ADHD.